Czas przeszły Präteritum (Imperfekt)

Czas przeszły Präteritum (Imperfekt).

Czas przeszły Präteritum (Imperfekt) w języku niemieckim również jest nazywany Erzähltempus, czyli czasem służącym do opowiadania. Jest on używany przede wszystkim w języku pisanym (bajki, opowiadania, powieści itd.). Używanie tego czasu w mowie brzmi sztucznie. Z tego powodu też sam później, czyli po Perfekcie wprowadzałem czas Präteritum.

Nie ma różnicy w znaczeniu między zdaniem w czasie Perfekt i Präteritum.

Ich ging nach Hause. – Poszedłem do domu

Ich bin nach Hause gegangen. – Poszedłem do domu.

Jednak już we wczesnym etapie nauki języka niemieckiego czas Präteritum jest bardzo przydatny. Używamy go, a nie czasu Perfekt kiedy:

1. Używamy czasowniki posiłkowe haben i sein w czasie przeszłym.
2. Używamy czasowniki modalne w czasie przeszłym.

Nauczyciele i podręczniki często wprowadzają ten czas bardzo wcześnie, razem z czasem Perfekt, albo krótko po. Powoduje to często zamieszanie i uczniowie chętnie wybierają czas Prateritum w mowie, ponieważ wydaje im się łatwiejszy i jest krótszy. Nie jest to jednak właściwe podejście ponieważ jak już na wstępie napisałem jest to czas przeszły „książkowy” i nie służy komunikacji codziennej. Wyjątek to czasowniki modalne i posiłkowe, które należy przyswoić już we wczesnym etapie nauki.

Oto jak wygląda odmiana czasowników posiłkowych i modalnych w czasie Präteritum:

	sein	haben	können	wollen	müssen	dürfen	sollen	mögen
ich	war	hatte	konnte	wollten	musste	durfte	sollte	mochte
du	warst	hattest	konntest	wolltet	musstest	durftest	solltest	mochtest
er/sie/es	war	hatte	konnte	wollte	musste	durfte	sollte	mochte
wir	waren	hatten	konnten	wollten	mussten	durften	sollten	mochten
ihr	wart	hattet	konntet	wolltet	musstet	durftet	solltet	mochtet
sie/Sie	waren	hatten	konnten	wollten	mussten	durften	sollten	mochten

Cechą charakterystyczną odmiany w czasie Prateritum jest to że forma dal 1 osoby liczby pojedynczej jest taka sama jak forma dla 3 osoby liczby pojedynczej.

Ich war krank.

Er war krank.

!!!!Uwaga!!!! Od czasownika möchten nie tworzy się czasu przeszłego. Zastępuje się go wówczas czasownikiem wollen w czasie Prateritum.

Ich möchte nach Berlin reisen.

Ich wollte nach Berlin reisen.

Tworzenie czasu Präteritum dla pozostałych czasowników:

Po odjęci końcówki -en dodajemy końcówkę -t plus końcówkę odpowiednią dla osoby. Są to te same końcówki co w odmianie w czasie teraźniejszym. Wyjątek to trzecia osoba liczby pojedynczej, która jak już wcześniej wspomniane jest taka sama jak pierwsza osoba liczby pojedynczej.

Ich machen – mach – machte

Ich wohne – wohn – wohnte

	końcówka	machen	wohnen	sielen	leben	studieren
ich	-te	machte	wohnte	spielte	lebte	studierte
du	-test	machtest	wohntest	spieltest	lebtest	studiertest
er/sie/es	-te	machte	wohnte	spielte	lebte	studierte
wir	-ten	machten	wohnten	spielten	lebten	studierten
ihr	-tet	machtet	wohntet	spieltet	lebtet	studiertet
sie/Sie	-ten	machten	wohnten	spielten	lebten	studierten

Odmiana jest zatem dość prosta i podoba do czasu teraźniejszego. Kiedy jednak czasownik kończy się w temacie na literę t, d, m, albo n to dodajemy jeszcze literę e dla łatwiejszej wymowy przed końcówką. Przykłady:

	arbeiten	warten	öffnen
ich	arbeitete	wartete	öffnete
du	arbeitetest	wartetest	öffnetest
er/sie/es	arbeitete	wartete	öffnete
wir	arbeiteten	warteten	öffneten
ihr	arbeitetet	wartetet	öffnetet
sie/Sie	arbeiteten	warteten	öffneten

Są jeszcze czasowniki nieregularne. Trzeba się ich nauczyć na pamięć. Listę tę znajdziesz w rozdziale „Perfekt”. Jest to druga rubryka, czyli wyraz po bezokoliczniku, np.:

fahren – fuhr – gefahren

trinken – trank – getrunken

A oto przykłady odmiany czasowników nieregularnych.

	fahren	essen	trinken	gehen	kommen
ich	fuhr	aß	trank	ging	kam
du	fuhrst	aßest	trankst	gingst	kamst
er/sie/es	fuhr	aß	trank	ging	kam
wir	fuhren	aßen	tranken	gingen	kamen
ihr	fuhrt	aßt	trankt	ginget	kam
sie/Sie	fuhren	aßen	tranken	Gingen	kamen

Końcówki są więc takie same jak w przypadku czasowników regularnych z tą różnicą, że pierwsza i trzecia osoba liczby pojedynczej są takie same i nie mają końcówek.

Czasowniki rozdzielnie złożone oczywiście tak samo jak i w czasie teraźniejszym należy dzielić:

Ich machte die Tür auf.

Zadanie 1

Wstaw czasowniki podane w nawiasach w czasie przeszłym Präteritum.

1. Ich …………………………… gestern auf einem Protest. (sein)
2. Im Sommer …………………………… wir viel im Garten. (arbeiten)
3. Er …………………………… immer das Frühstück vorbereiten. (müssen)
4. Als Kind …………………………… im mir die Zähne nie. (putzen)
5. Die Eltern …………………………… heute einen schweren Tag. (haben)
6. Die Firma …………………………… mir erst nach einer Woche. (antworten)
7. Die Familie …………………………… am Samstag immer …………………………… (einkaufen)
8. Eigentlich …………………………… wir nicht nach Frankreich reisen. (wollen)
9. Wir …………………………… alles an einem Tag. (verkaufen)
10. Lewandowski …………………………… das ganze Spiel. (spielen)

Antworten:

1. war 2. arbeiteten 3. musste 4. putzte 5. hatten 6. antwortete 7. kaufte…..ein 8. wollten 9. verkauften 10. spielte

Możesz zadać pytanie odnośnie czasu przeszłego Präteritum.

Tutaj znajdziesz tak zwaną „tabelę Perfekt”, czyli tabelę czasowników nieregularnych oraz film ułatwiający naukę:

A tutaj możesz pouczyć się/utrwalić odmianę nieregularnych czasowników w czasie przeszłym: